به تاریخ ۷ میزان ۱۴۰۲ نشست پنجم مشورتی  فارمت مسکو – در مورد افغانستان با اشتراک نمایندگان خاص کشور‌های منطقه و همسایۀ افغانستان مانند: چین، پاکستان، ایران، هند، دولت‌های آسیای میانه، ترکیه و یک تعداد کشور‌های دیگر در شهر کازان فدراتیف روسیه به ابتکار کشورهای مذکور برگزار گردید. برخلاف سال قبلی امسال هیئت ا.ا.ا نیز به این نشست دعوت شده بود. در پایان نشست فارمت مسکو یک اعلامیۀ مشترک صادر گردید که نقاط مهم آن عبارت اند از: «حکومت همه‌شمول در افغانستان، مبارزه با مواد مخدر و تروریزم، امنیت منطقه‌یی، رعایت حقوق بشری در افغانستان و دادن حق تعلیم و کار به زنان بود»
فارمت مسکو بار نخست در ۱۴ اپریل ۲۰۱۷ با اشتراک نمایندگان خاص شش کشور (روسیه، چین، پاکستان، افغانستان، ایران و هند) برگزار گردید. اهداف اصلی فارمت مسکو در آن ‌زمان تحکیم ثبات و صلح در افغانستان، مبارزه مشترک و همکاری علیه کشت، پروسس و قاچاق مواد مخدر و تروریزم، همکاری منطقه‌یی، تحکیم امنیت منطقه‌يی و مسایل همانند آن بود.
نشست فعلی در مورد نگرانی‌های اشتراک‌کنندگان در مورد افغانستان بود. موضوع نخست اعلامیۀ مشترک نشست مذکور، وضعیت موجود شکننده در افغانستان بوده و به گفته‌ی آن‌ها فعالیت گروه‌های تروریستی است. در اعلامیۀ نشر شده فارمت مسکو بر ا.ا.ا صدا شده که علیه گروه‌های موجود تروریستی در افغانستان گام‌های مستحکم برداشته شود و به آن‌ها اجازه داده نشود که افغانستان به مرکز فعالیت آن گروه‌های تروریستی در این کشور مبدل گردد. در اعلامیه از حکومت افغانستان خواسته شده است که اجازه ندهند که گروه‌های موجود تروریستی در افغانستان به کشور‌های همسایه و منطقه عبور نمایند.
اهداف فارمت مسکو دیروز (۲۰۱۷) و امروز (۲۰۲۳) متفاوت است. دیروز که فارمت مسکو ایجاد شده بود، در افغانستان نیرو‌های اشغالگر امریکا و ناتو وجود داشت. در آن‌رمان دولت جمهوری به حمایت امریکا در افغانستان حاکم و تحریک طالبان تسلط نداشت، اما امروز همه چیز متفاوت است. با فضل و نصرت الله سبحانه و تعالی نیرو‌های اشغالگر ناتو و امریکا از افغانستان اخراج گردیده، جمهوریت از بین رفته و ا.ا.ا جاگرین آن گردیده است. تا حد زیاد جاسوسان نظامی و سیاسی امریکا، ناتو، چین و بقیه دولت‌ها اختیار نداشته و یا هم فرار نموده اند؛ افغانستان بار دیگر به دست افغان‌ها افتاده است.
حال دوباره دشمنان اسلام و افغان‌ها با نام‌های متفاوت می‌خواهند که حضور و نفوذ سیاسی، استخباراتی، اقتصادی و فرهنگی خویش را تقویه نمایند. به شمول روسیه، چین، امریکا، کشور‌های اروپایی و دولت‌های همسایه خواهان ازدیاد حضور و رسوخ خویش در افغانستان می‌باشند؛ تا بتوانند که در امور سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی افغانستان کنترول داشته و رقبای خویش را حذف یا منزوی نمایند. روسیه از نفوذ فزاینده امریکا و متحدین آن در افغانستان نگران است. روسیه از نفوذ موجوده سیاسی، اقتصادی و استخباراتی امریکا هراس دارد و فکر می‌کند که ممکن امریکا، افغانستان را بر علیه منافع و امنیت منطقه‌یی روسیه استفاده نماید. پس برای جلوگیری از این خطر احتمالی بعضی اقدامات را انجام داده که فارمت مسکو یکی از این‌ها می‌باشد.
روسیه از طریق فارمت مسکو می‌خواهد که کشور‌های همسایه افغانستان و منطقه‌ را با خویش همکار ساخته و جایگاه خویش را در امور افغانستان تثبیت نماید. روسیه به تنهایی نمی‌تواند که در افغانستان اهداف خویش را تعقیب و عملی نماید. پس سعی دارد که همسایه‌گان افغانستان و بقیه کشور‌های منطقه را با خویش همکار سازد.
از سوی دیگر روسیه که در جنگ اوکراین از جنبه اقتصادی و نظامی شدیداً ضعیف گردیده و اعتبار سیاسی خویش را در سطح بین‌الملل از دست داده است، کوشش می‌نماید که خودش را قوی و بر امور منطقه‌‌یی حاکم نشان دهد. اما واقعیت این است که روسیه شدیداً ضعیف و در سطح منطقه‌یی نیز حیثیت و اعتبار خویش را از دست داده است. ضعف روسیه از این هویدا می‌گردد که فعلا حیات خلوت روسیه (آسیای میانه) بر میدان رقابت میان چین، امریکا و اروپا مبدل شده است، اما روسیه در مقابل آن هیچ گام مستحکم برداشته نمی‌تواند.
واقعیت این است که روسیه از طریق فارمت مسکو هیچ چیز انجام داده نمی‌تواند روسیه تأثیر خویش بر منطقه را از دست داده است. این چنین نشست‌ها حرکات سمبولیک و نمایشی است، در میدان عمل نتایج محسوس ندارند. چون نه روسیه چنان قوت دارد که به تنهایی کدام گام بزرگ بردارد و نه اشتراک‌کنندگان فارمت مسکو یک‌دست و همسو هستند. اشتراک‌کنندگان فارمت مذکور هر کدام اهداف منحصر به خویش و پالیسی‌های متفاوت دارند.
اما اشتراک امارت در چنین نشست که هدف اساسی آن تضعیف و پارچه کردن امارت بوده قابل تعجب است! اجندا نشست این بود که امارت حکومت همه‌شمول ایجاد نماید. منظور از حکومت همه‌شمول این است که امارت تحت نام همه‌شمول و قومیت، جاسوسان سیاسی روسیه، چین، هند، پاکستان، ایران و یک تعداد کشور‌های دیگر را در نظام خویش شامل و بر کرسی‌های بلند حکومتی جا دهد، این مداخله واضح در امور داخلی افغانستان و کوشش برای تضعیف و تقسیم امارت می‌باشد.
موضوع مهم دیگر فارمت مسکو این بود که امارت علیه مجاهدین مهاجر (به نظر آن‌ها تروریستان) ساکن در افغانستان اقدام نماید. آن مجاهدین که ۲۰ سال علیه اشغال امریکایی در صفوف امارت جهاد نمودند و با امارت بیعت شرعی دارند. برعلاوه این فارمت مسکو از امارت می‌خواهد که به جهاد (به گفته آن‌ها تروریزم)  «نه  گفته و اجازه ندهد که بقیه گروه‌های جهادی در مقابل دولت‌های کافر مذکور جهاد نماید» این خواست‌ها و پیشنهادات، دشمنی آن‌ها ( فارمت مسکو) را با اسلام و مسلمانان نشان می‌دهد.
ا.ا.ا باید درک نماید که روسیه و تمام اشتراک‌کنندگان فارمت مسکو سعی دارند که امارت را تضعیف نموده و از آن مسیر منحرف سازند که آن‌ها در زمان جهاد علیه امریکا و ناتو به آن می‌رفتند؛ آن‌ها می‌خواهند که شریعت در افغانستان تطبیق نگردد، جهاد متوقف و مجاهدین خلع سلاح، زندانی و حتی حرص آن‌را دارند که به آن‌ها سپرده شوند. اشتراک‌کنندگان فارمت مسکو می‌خواهند که جاسوسان افغان آن‌ها تحت نام حکومت همه‌شمول در نظام شامل گردیده تا دولت‌های مذکور توسط این جاسوسان بر امور خارجی و داخلی افغانستان کنترول یابند. این خواست‌ها و شرایط فارمت مسکو است که به امارت سپرده‌اند.
پس بر امارت لازم بود که در این نشست اشتراک نمی‌کرد. امارت بر عوض تکیه بر روسیه، چین، سازمان ملل و بقیه دولت‌ها باید در داخل نظام شرعی را حاکم نماید؛ مجاهدین مقیم و مهاجر را  منسجم و تجهیز نموده و بر وحدت سیاسی، فکری و جغرافیای امت اسلامی تمرکز اساسی نماید. برای تحقق این هدف باید به مجاهدین و مردم عام آسیای میانه، افغانستان و پاکستان آغوش باز داشته باشد؛ آن‌ها را جهت حمایت سیاسی، فکری، اقتصادی و نظامی از نظام اسلامی تشویق نموده و با تطبیق راهکارهای عملی و منظم، این امر را تسریع بخشد.
به مفکوره‌های ملی، سرحدات ملی، منافع ملی و ارزش‌های ملی – نه – بگوید. این مفکوره‌های پلیدی است که بیشتر از یک قرن مردم افغانستان و تمام امت اسلامی را تباه و پارچه پارچه نموده است. این فکر و سیاست امت اسلام را اجازه نمی‌دهد که تحت چتر نظام اسلامی به وحدت سیاسی، فکری و جغرافیای دست یابد.
در اخیر مردم افغانستان و رهبری نظام این‌را درک نمایند که روسیه دولت دشمن بالفعل و تاریخی امت اسلامی و مردم مجاهد افغانستان می‌باشد. فعلاٌ نیز در آسیای میانه، قفقاز، سوریه و بقیه مناطق، مسلمانان را قتل و زندانی کرده و به هر جنبش اسلامی به دیده تروریست می‌نگرد. طمع خیر از این دولت خلاف شریعت و اشتباه سیاسی می‌باشد. ما وقتی زنده و  با عزت‌ بوده می‌توانیم که به اسلام به شکل کامل چنگ بزنیم، اگر در غیر از اسلام عزت بجوییم نابودی ما شروع می‌شود.